|
De
Rode Leeuw, 10 januari 2004:
 
Volkskrant - Boogie
woogie op het donkere haar van Hedwig -
6 februari 2002
Van onze verslaggever Jaco Mijnheer
Jurriaan Andriessen, Portret van Hedwig, door Kees
Wieringa en Bernd Brackman, piano, met
interaction design van Ruud Lanfermeijer.
7
feb Haarlem, 8 feb Nijmegen, 10 feb Middelburg, 2 maart Amsterdam.
Dat gracieuze loopje omhoog, dat waren de lippen van Hedwig; dolce
staat er in de
partituur. Als we op haar wang terechtkomen, wordt de muziek weer
rustig en die
plotselinge boogie woogie in snelle zestienden, dat moet haar
donkere haar zijn.
(foto)
Jurriaan Andriessens Portret van Hedwig
In de Witte Dame in Eindhoven, waar Bernd Brackman en Kees Wieringa,
de beide
pianisten, Jurriaan Andriessens ' Portret van Hedwig ' in première
brengen, blijft het
heen beetje spoorzoeken. Wie had verwacht dat de meebewegende notenbalken
van
ontwerper Ruud Lanfermeijer bedoeld waren om met de muziek mee
te lezen, heeft
het mis.
' Portret van Hedwig' van de Haarlemse componist en beeldend kunstenaar
Jurriaan
Andriessen (1951-1991, niet te verwarren met zijn gelijknamige
oom, ook componist)
is een curiosum. Andriessen maakte het als deel van een reeks
'dubbelfocus'-portretten die bij nader inzien opgebouwd blijken
uit letters of
miniatuurtekeningetjes. En in dit geval dus uit muzieknoten.
Maar het zijn geen willekeurige noten: graficus Andriessen besloot
er een
volwaardige muzikale compositie van te maken, waaraan hij uiteindelijk
vijf jaar zou
werken.
'Jurriaan was geen componist, maar hij was wel altijd met muziek
bezig', zegt Hedwig
de Beer, weduwe van Andriessen en de Hedwig van het portret. 'Als
hij een piano zag,
kon hij er niet van afblijven. Maar ook in de keuken kon hij uren
muziek maken. Als het
bezoek vertrokken was, ging hij nog even boogie woogie spelen
op de potten en
pannen.'
In 1978 poseerde Hedwig voor haar man die in de zwart-wittekening
elke tint een
code gaf voor de muzikale invulling: hoe donkerder het vlak, hoe
korter de noten. Na
het componeren van de eerste minuten muziek, aanbeland bij de
kruin van zijn
geliefde, veranderde Andriessen opeens van stijl.
Artikel
uit De Gelderlander van 31-01-2002 - 'Het mooiste zit onder m'n mond'
Door DORINE STEENBERGEN
HAARLEM - Hedwig de Beer is een heel gewone vrouw. Toch staat
ze voor altijd te boek als degene die Jurriaan Andriessen inspireerde
tot zijn muzikale Portret van Hedwig. Het concert laat horen hoe
een oorlelletje klinkt.
Vraag je Hedwig de Beer (48) naar wijlen haar partner Jurriaan
Andriessen, dan herinnert ze zich vooral de man die de godganse
dag overal muziek uit lospeuterde. In het hele huis en desnoods
zonder instrumenten.
"Hij roffelde op deuren of sloeg met lepels tegen pannen.
Hij zat overal aan. Wilde overal ritme en muziek uit halen."
Dat is ook geen wonder wanneer je afstamt van de roemruchte Haarlemse
familie Andriessen. Generatie na generatie blinken nazaten daarvan
stuk voor stuk uit op muzikaal en artistiek gebied. Dat was al
het geval bij grootvader Hendrik, wiens honderdste geboortedag
in 1992 aanleiding was voor diverse
herdenkingen. Zo is het bijvoorbeeld bij oom Louis die wel 'de
grootste Nederlandse componist' wordt genoemd. Zo was het eveneens
bij Hendriks kleinzoon en Louis' neef Jurriaan (1951-1991), Hedwigs
partner. En alles wijst erop dat hun dochter Isabelle (15) voor
wie zingen haar lust en haar leven is, gezegend is met dezelfde
talenten.
Muziek was trouwens niet het enige waar Jurriaan in uitblonk.
Schrijven deed hij ook graag. Van zijn hand is bijvoorbeeld Eldorica,
een opmerkelijk verslag van een utopische samenleving. Hij schreef
het als antwoord op de ecologische adviezen waarmee de Club van
Rome in 1970 kwam. Producten die een leven lang meegaan en mensen
die zodoende baden in een zee van vrije tijd, staan daarin centraal.
Eind jaren zeventig omstreeks dezelfde tijd dat hij dat boek schreef
werkte Jurriaan aan het Portret van Hedwig. Het volledig uit muzieknoten
opgebouwde getekende portret van zijn vrouw waarin 54 pianocomposites
zijn verborgen. Een selectie eruit wordt straks op vijf plaatsen
in het land, om te beginnen morgen in Eindhoven, door twee pianisten
uitgevoerd. Bijzonder is dat de muziek wordt gespeeld in een setting
van door computers interactief bewerkte beelden. Aldus belooft
het een uitzonderlijk concert te worden waar je kunt horen hoe
een oorlelletje of een neusvleugel klinkt.
"Ik leerde Jur kennen toen ik twintig was. Hij zat toen op
de Gerrit Rietveld Academie en leerde voor graficus. Buiten dat
was hij altijd met muziek bezig. Van boogie woogie tot Bach. Bach
was dé grootheid in zijn familie. Elke keer opnieuw kon
hij met zijn vader eindeloos over Bach praten. Jee, dacht ik dan,
nu alwéér?"
In 1978 Hedwig was toen 25 jaar begon Jurriaan zijn idee uit te
werken voor een muzikaal portret. Hij koos daartoe de beeltenis
van zijn vrouw, maar volgens Hedwig moet dat niet overdreven romantisch
worden.
De
Gelderlander zaterdag,
9 februari 2002 -
Portret van Hedwig komt echt tot leven
Door PAUL VERGEEST
Ruim tien jaar geleden overleed plotseling, veel te jong, de veelzijdige
kunstenaar Jurriaan Andriessen, telg uit het bekende muzikantengeslacht,
dat zoveel talenten heeft voortgebracht. Een mooie aanleiding
om eens terug te grijpen op het meest opvallende kunstwerk dat
Jurriaan Andriessen heeft geschilderd, en gecomponeerd.
Want zijn Portret van Hedwig is niet alleen een fijnzinnige weergave
van het gezicht van zijn vrouw, maar het bestaat tevens uit minuscule
nootjes, waarin Andriessen zijn eigen composities heeft gebruikt.
Kortom een dubbel-kunstwerk, dat deze weken te horen én
te zien is op diverse podia in Nederland. Ruud Lanfermeijer, beeldend
kunstenaar en interaction designer heeft het plan gemaakt om met
verrassende kleurstellingen te werk te gaan. Op het podium van
LUX in Nijmegen staan vanavond alleen twee zwarte vleugels en
op de achterwand krijgt de zaal telkens een gedeelte van het Portret
van Hedwig tezien, als een videoprojectie.
Als de piano bespeeld wordt door de pianisten Bernd Brackman en
Kees Wieringa, dan begint het portret schijnbaar te leven. Het
pulseert mee met de golven van de muziek.
Jurriaan Andriessen beschikte over een fenomenale kijk op de diverse
aspecten van de muziek. Of het nu de veerkrachtige ritmes van
de boogie woogie zijn, of de meer ingetogen, naar Chopin leunende
Berceuse-achtige klanken, het is verwonderlijk hoe logisch Andriessen
met zijn muziek te werk is gegaan.
En Andriessens compositie krijgt door de geprojecteerde beelden
een heel zwevend karakter. Want het is net of de film de muziek
volgt, terwijl we altijd gewend zijn dat de muziek een aan het
beeld ondergeschikte rol speelt. Bij de langzame passages uit
het Portret van Hedwig zien we het portret van Hedwig echt bij
elke noot bewegen, alsof we door een beslagen en met regen bedekt
raam zitten te kijken.
Bij de vrolijke momenten lijkt het alsof de beelden van dansende
mensen gecombineerd worden met kleurige blokken, zodat een link
met de bekende abstracte werken van Piet Mondriaan niet onlogisch
is.
De twee pianisten intussen leverden uitstekend werk af, met de
dikwijls lastig liggende pianopassages. Af en toe speelde ze op
twee vleugels samen.
In ruim anderhalf uur kregen we, van kruin tot kin, het hele Portret
van Hedwig te horen én te zien. En dat is geen minuut te
lang, vooral door de zeer knappe manier waarop Ruud Lanfermeijer
met het video-materiaal omging, de beelden die zo vloeiend pulseerden
op de cadans van de vaak felle uithalen die Jurriaan Andriessen
graag gebruikte.
Een heel bijzondere avond, deze ode aan deze veel te vroeg gestorven
kunstenaar.
Do Records 008
Opname
Grasland Studio Haarlem,
Opnamedatum 14/15 juli 2003
Piano's Steinway D - Ypma piano's
Muziekregie Sara Crombach
Vormgeving: Ton Verhees
Productie Erica Baud
Tekst Kees Wieringa
Vertaling: Iris Casteren van Cattenburch
Bladmuziek Moebiprint, Heerhugowaard
(Moebiprint, Hercules Segherslaan 28, 1701 XB, Heerhugowaard)
Distributie Challenge Records
Link
Overige links
|
