CD's:

DVD's:

Nederlandse Sonatines voor piano I

Kees Wieringa - piano
Do records 004

Daniel Ruyneman
Willem Pijper
Piet Ketting
Henk Badings
Robert de Roos

De pianist Kees Wieringa zal de Nederlandse pianomuziek, van 1900 tot heden in kaart brengen. Hij gebruikt hiervoor de Sonatine. De serie is bijzonder vormgegeven door de Zuid-Afrikaanse ontwerpster Piëtke Visser en zoals altijd prachtig opgenomen door Bert van Dijk.

Stel dat je vanuit de ruimte met een muzikaal oog van de luisteraar naar de aardbol kijkt dan zie je een Sonate klinken. Zoom je daarna in op Nederland, dat kleine, grillige stukje aardoppervlak waar overal water binnendringt, dan doemt de Sonatine voor je op. Een wereld op zichzelf, met expressieve contouren. De Sonatine (letterlijk: kleine Sonate) is een muzikale vorm waarin met minimale middelen een maximale expressie wordt bereikt. Zoals een schilder soms het experiment zoekt in een schets of tekening, zo neemt een componist gemakkelijker risico's in de Sonatinevorm. Ook kan het een vingeroefening zijn voor de grotere Sonate (Pijper). Het karakter van de Sonatine is vaak aforistisch. Een ander kenmerk van de Sonatine is het gebruik voor educatieve doeleinden (Beethoven), waardoor zij niet dezelfde moeilijkheidsgraad heeft als de Sonate. Toch hebben enkele componisten ook op concertnivo Sonatines geschreven (Ravel).

Dankzij het idee, om alleen Sonatines van Nederlandse bodem op compact disc vast te leggen, is het mogelijk zeer onbekende (en onderling verschillende) componisten en composities bijeen te brengen. Het is toch prachtig dat we nu na zoveel jaren thuis muziek van Robert de Roos en Daniel Ruyneman kunnen beluisteren! Hetzelfde geldt voor Piet Ketting, een naam uit het Nederlandse muziekleven die velen intrigeert. Hij werd sterk geinspireerd door Willem Pijper, de componist die de Sonatine tot grote hoogte heeft gebracht. Sinds Pijper zijn Sonatines schreef zijn velen hem daarin gevolgd, soms zelfs in dezelfde stijl en met dezelfde uitgangspunten. Ketting is daar een voorbeeld van.

recording team:
Okke Dijkhuizen - Bert van Dijk - Kees Wieringa

Als gezegd heeft de Sonatine een aforistisch karakter. Soms is dit zelfs zo sterk dat een deeltje maar 46 seconden duurt (Piet Ketting), wat echter weinig hoeft af te doen aan de zeggingskracht ervan. Integendeel juist. De Sonatine dwingt de componist al het overbodige materiaal weg te gooien en alleen het hoogst noodzakelijke te gebruiken. Het muzikaal materiaal wordt teruggebracht tot de essentie. De luisteraar moet geconcentreerd en helder blijven, anders is de compositie zo voorbij. In dit opzicht mag de Sonatine beschouwd worden als een voorloper van de latere seriele technieken uit de jaren vijftig en zestig waarbij herhalingen verboden waren en de luisteraar zeer alert moest blijven wilde hij niets missen. Juist de helderheid in compositietechniek is een belangrijk kenmerk van het Nederlandse componeren en juist daarom hebben componisten in ons land zich waarschijnlijk zo tot de Sonatine aangetrokken gevoeld.

Voor mij als pianist is het elke keer weer een sensatie om weinig of soms nog nooit gespeelde muziek op de pianolessenaar te zetten en te ontdekken hoe de noten klinken. En als die eerste kennismaking goed uitvalt is het een plezier om er verder aan te werken. De gedachte dat je een van de weinige uitvoerders bent die er aan gewerkt heeft vormt de basis voor mijn inspiratie.

Repertoire

Daniel Ruyneman: Sonatine (1917) (13.14) 'Aan Evert Cornelis' .

1.	6:32		In herfststemming
2.	3:27		Met een ragfijne omlijning
3.	3:06		Woudhuiveringen

Willem Pijper: Sonatine no.1 (1917) ( 9.57)
4.	3:09		Grazioso, quasi allegretto)

Opname/montage: Bert van Dijk
Opnameproduktie: Okke Dijkhuizen
Piano: Steinway D
Opnamelocatie: Maria Minor Utrecht
Opnameperiode: juni 1995
Vormgeving: Pietke Visser
Fabricage: Precision Disc, Baarn
Distributie: Clavicenter Amsterdam
Vertaling: Iris Casteren van Cattenburch

Deze compact disc is tot stand gekomen met steun van E.O. Hilversum, Do Foundation - Bilthoven met dank aan: bestuur Do Foundation, Centrum Nederlandse Muziek, Haags Gemeentemuseum, Jan Marisse Huizing, Jan Oegema, Moos d'Herripon, Donemus, Iris Casteren van Cattenburch

Links

• Uit de pers
• CD Discovery